تب مالت،درمان تب
مالت,تب مالت چیست,تب مالت واگیر دارد,تب مالت در ایران,تب مالت در
کودکان,تب مالت ppt,تب مالت و درمان آن,تب مالت عوارض,تب مالت مزمن
تب مالت از جمله بیماری های عفونی مسری است
که به بیماری هزار چهره معروف است. درمان این بیماری حتی ممکن است تا چند
ماه به طول بیانجامد به همین دلیل جزو بیماری های مزمن محسوب می شود اما می
توان به راحتی از ابتلا به آن پیشگیری کرد.این بیماری میکروبی واگیردار
مشترک بین انسان و دام است که از گاو، گوسفند و یا بزهای آلوده به انسان
انتقال می یابد.این بیماری به نام «دیوید بروس» پزشک اسکاتلندی کاشف بیماری
بروسلوز و به علت مشاهده اولین مورد در جزیره مالت، بیماری تب مالت نامیده
گرفته است.تب مالت از جمله شایع ترین بیماری های واگیردار در کشور ما به
شمار می رود به طوری که به گفته دکتر ایرج خسرونیا رییس انجمن متخصصان
داخلی تعداد 300 نفر به آن مبتلا هستند.به رغم شیوع این بیماری در کشور ما،
خوشبختانه تعداد کمی به آن مبتلا هستند؛ این بیماری از سالیان قبل به صورت
بومی در ایران وجود داشته و اکنون بیشتر در مناطق کردنشین و لرستان شایع
است.تب مالت در صورتی که به موقع تشخیص داده و درمان شود، به سرعت در 10 تا
15 روز درمان می شود و جلوی انتقال آن به افراد دیگر گرفته می شود.اما اگر
تشخیص و درمان آن با تاخیر مواجه شود به گفته خسرونیا درمان آن حتی ممکن
است تا حدود سه ماه به طول انجامد.مهمترین راه ورود میکروب عامل بروز تب
مالت به بدن حیوان از طریق دستگاه گوارش است که به وسیله علوفه آلوده و
زباله به حیوان سرایت می کند و سبب شیوع بیماری می شود.همچنین این بیماری
از طریق مصرف شیرآلوده به صورت خام و فرآورده های شیری آلوده مانند پنیر تازه، سرشیر، خامه و بستنی به انسان سرایت می کند.این بیماری در دام ها به صورت سقط جنین
و در انسان به صورت تب ظاهر می شود.تب مالت بیماری است که از حیوانات به
انسان منتقل می شود.بهتر است بدانید تب مالت (بروسلوزیس) نوعی باکتری عفونی
است که از حیوان به انسان و بیشتر از طریق شیر، پنیر و سایر لبنیات
غیر پاستوریزه انتقال پیدا می کند.واقعیت این است که به طور نادری باکتری
عامل تب مالت می تواند از طریق هوا یا تماس مستقیم با حیوانات آلوده منتقل
می شود.علائم تب مالت می تواند شامل تب، درد مفاصل و خستگی
باشد. اغلب عفونت می تواند با آنتی بیوتیک درمان گردد.امکان دارد درمان
چند هفته تا چند ماه طول بکشد با این حال دوره های عود رایج است.اگرچه تب
مالت در ایالات متحده آمریکا رایج نیست، اما این بیماری صدها هزار انسان و
حیوان را در سرتاسر جهان مبتلا کرده است.بهتر است بدانید که پرهیز از مصرف
لبنیات غیر پاستوریزه و احتیاط کردن در برخورد با حیوانات می تواند به
پیشگیری از تب مالت کمک کند.نشانه های بیماری تب مالت را بشناسید
علائم تب مالت می تواند هر زمانی از چند روز تا چند ماه پس از مبتلا شدن به عفونت بروز نماید. علائم و نشانه ها مشابه آنفولانزا بوده و شامل موارد زیر است و باید جدی گرفته شوند :
تب داشتن
لرز
عرق کردن
احساس ضعف
احساس خستگی
داشتن درد کمر، مفاصل و گرفتگی عضلات
داشتن سر درد
در واقع علائم تب مالت می تواند پس از چند
هفته تا چند ماه از بین رفته و دوباره عود کند. در بعضی افراد، تب مالت می
تواند مزمن باشد و علائم تا چند سال حتی پس از درمان پایدار باقی بماند.
علائم و نشانه های بلند مدت شامل خستگی، تب، آرتریت و ورم مهره های ستون فقرات می باشد.
علت تب مالت را بشناسید
باید توجه کنید که تب مالت بر حیوانات وحشی
و اهلی اثر می گذارد. گله های گاو، بزها، گوسفند، خوک، سگ، شتر، گراز،
گوزن شمالی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قرار دارند. نوعی از
تب مالت بر پورپوس، سیل بی گوش و نوع خاصی از وال ها اثر می گذارد. باکتری
می تواند از حیوان به انسان به سه طریق انتقال یابد:
• محصولات لبنی غیرپاستوریزه. باکتری
بروسلا در شیر حیوانات آلوده می تواند از طریق شیر، بستنی، کره و پنیر
غیرپاستوریزه به انسان انتقال یابد . همچنین باکتری می تواند از طریق گوشت
خام یا نیم پز شده حیوانات آلوده به انسان منتقل شود.
• اسنتشاق. باکتری بروسلا به راحتی در هوا
پراکنده می شود. کشاورزان، تکنسین های آزمایشگاه و کارگران کشتارگاه ها می
توانند این باکتری را استنشاق کنند.
• تماس مستقیم. باکتری در خون، مایع منی یا
جفت حیوانات آلوده می تواند از طریق زخم وارد جریان خون شود. از آنجایی که
تماس معمول با حیوانات – لمس کردن، شانه کردن موی حیوانات و بازی کردن با
آنها – سبب آلودگی نمی شود، به ندرت افراد از طریق حیوانات اهلی خود آلوده
می شوند. همچنین افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند هم باید از تماس با
حیوانات آلوده دوری نمایند.
اعلب تب مالت از فردی به فرد دیگر منتقل نمیگردد، اما در موارد کمیاب زنان از طریق بارداری یا شیردهی می توانند بیماری را به نوزادان خود انتقال دهند. به طور نادری
تب مالت از طریق تماس جنسی یا انتقال خون آلوده یا پیوند مغز استخوان انتقال می یابد.
عوامل خطر در این بیماری چیست ؟
در واقع تب مالت در ایالات متحده آمریکا کمیاب است. سایر مناطق جهان شیوع بالاتری از این بیماری دارند، به ویژه:
• مناطق اطراف دریای مدیترانه
• اروپای شرقی
• آمریکای لاتین
• آسیا
• آفریقا
• سرخپوستان
• خاورمیانه
در افرادی که در این مناطق زندگی کرده و یا
به آنجا سفر می کنند، احتمال مصرف پنیر بز غیرپاستوریزه وجود دارد که به
آن پنیر محلی نیز می گویند. پنیر غیرپاستوریزه از مکزیک وارد می شود و با
بسیاری از انواع تب مالت در آمریکا در ارتباط است.
مشاغل در معرض خطر
افرادی که با حیوانات کار می کنند یا با خون آلوده تماس دارند، در معرض خطر بیشتری برای تب مالت قرار دارند، از جمله:
• دامپزشکان
• کارگران مزارع دامداری
• گاوچرانان
• کارگران کشتارگاه ها
• شکارچیان
• میکروبیولوژیست ها
عوارض
بهتر است بدانید تب مالت می تواند بر هر
عضوی از بدن از جمله سیستم باروری، کبد، قلب و سیستم اعصاب مرکزی اثر
بگذارد. تب مالت مزمن می تواند سبب ایجاد عارضه در یک عضو یا در کل بدن
شود. عارضه ممکن این بیماری شامل:
• عفونت لایه درونی قلب (اندوکاردیت). این
مشکل یکی از جدی ترین عوارض تب مالت است. اندوکاردیت درمان نشده می تواند
به دریچه های قلب آسیب زده و یا آنها را تخریب کند که مهمترین عامل مرگ و
میر در ارتباط با تب مالت است.
• آرتریت. عفونت مفاصل با درد، سفتی و تورم
در مفاصل به ویژه در زانو، لگن، قوزک، مچ و کمر مشخص می گردد. درمان عفونت
مفاصل بین مهره های کمری یا لگنی می تواند مشکل تر باشد و منجر به آسیب
های دائمی گردد.
•بهتر است بدانید التهاب و عفونت بیضه ها.
باکتری هایی که سبب تب مالت می شوند می توانند منجر به عفونت بیضه ها و
کلاف پیچیده ای شود که مجرای وابران را به بیضه ها متصل می کند. از این
مسیر، عفونت به بیضه ها رسیده و سبب درد و تورم شود که گاهی شدید است.
• در واقع التهاب و عفونت کبد و طحال. تب مالت می تواند سبب آسیب به کبد و طحال گردد و سبب بزرگتر شدن آنها نسبت به اندازه نرمال گردد.
• عفونت سیستم اعصاب مرکزی. این مشکل شامل بیماری های تهدید کننده زندگی از جمله مننژیت (التهاب پرده اطراف مغز و نخاع) و انسفالیت (التهاب مغز) است.
آمادگی لازم برای ویزیت پزشک
اگر احتمال می دهید که تب مالت دارید ابتدا
به پزشک خانواده خود و یا یک پزشک عمومی مراجعه نمایید.امکان دارد به
متخصص بیماری های عفونی ارجاع داده شوید.
تشخیص تب مالت به فهمیدن زمان و چگونگی مواجهه با باکتری عامل بیماری بستگی دارد.
شما می توانید با آمادگی برای پاسخگویی به اطلاعات مورد نیاز به پزشک کمک نمایید.
آنچه می تواند انجام دهید
پیش از ملاقات با پزشک، امکان دارد از شما خواسته شود به چنین سؤالاتی پاسخ دهید:
• چه زمانی برای اولین بار متوجه علائم خود شدید؟
• آیا لبنیات غیرپاستوریزه از جمله پنیرهای محلی مصرف کرده اید؟
• آیا شغل شما به گونه ای است که با حیوانات یا امعاء و احشاء حیوانی در ارتباط هستید؟
• آیا طی سال گذشته به کشورهای خارجی سفر کرده اید؟
• آیا در آزمایشگاهی کار می کنید که ارگانیسم های عفونی وجود دارد؟
• آیا اخیراً به شکار رفته اید؟
آنچه از پزشک خود انتظار دارید
طی معاینات بالینی ممکن است پزشک چنین سؤالاتی بپرسد:
• از شما بخواهد مفاصل خود را تکان داده تا درد و سفتی را بررسی نماید.
• شکم شما را فشار می دهد تا بررسی کند آیا ارگان های شما بزرگ شده یا احساس درد دارید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
تشخیص تب مالت به ویژه در مراحل اولیه می
تواند مشکل باشد، چرا که علائم آن مشابه بیماری های دیگر از جمله آنفولانزا
است. اگر تب به شدت بالا رفت، درد یاضعف عضلانی یا سایر عوامل خطر بیماری
را داشتید یا تب شما پایدار بود به پزشک مراجعه نمایید.
آزمایش های تشخیصی
معمولاً پزشک تشخیص تب مالت را با استفاده
از نمونه های خون یا مغز استخوان برای بررسی باکتری بروسلا تأیید می کند و
یا با استفاده از آزمایشات خون آنتی بادی
باکتری را بررسی می نماید. برای کمک به تشخیص عوارض تب مالت، ممکن است تست هایی از این قبیل لازم شود:
• اشعه ایکس. اشعه ایکس می تواند تغییرات مفاصل و استخوان ها را مشخص نماید.
• سی تی اسکن یا MRI. این روش های تصویربرداری به تعیین التهاب یا آبسه های در مغز یا سایر بافت ها کمک می کند.
• کشت مایع مغزی نخاعی. در این تست نمونه
کوچکی از مایع اطراف مغز و نخاع برداشته می شود تا عفونت هایی از جمله
مننژیت یا انسفالیت بررسی شود.
• اکوکاردیوگرافی. در این تست از امواج صوتی برای ایجاد تصویر از قلب استفاده می شود تا نشانه های عفونت یا آسیب قلبی بررسی شود.
درمان دارویی در تب مالت چیست ؟
بهتر است بدانید درمان با هدف تسکین
علائم، پیشگیری از عود بیماری و عوارض انجام می گیرد. احتمالاً لازم است
بیمار برای حداقل 6 هفته آنتی بیوتیک دریافت نماید و علائم پس از چند ماه
از بین می رود. البته امکان دارد این بیماری پس از مدتی برگشته و مزمن شود.
پیشگیری تب مالت
برای کاهش خطر ابتلا به تب مالت، به این نکات توجه نمایید:
• از مصرف لبنیات غیر پاستوریزه خودداری
نمایید. در سالهای اخیر در آمریکا، تعداد اندکی بیمار مبتلا به تب مالت
شناسایی شد که با محصولات لبنی غیرپاستوریزه در ارتباط بود. هنوز بهترین
راه پیشگیری از این بیماری پرهیز از مصرف شیر، پنیر و بستنی غیرپاستوریزه
است. اگر به کشورهای خارجی سفر کرده اید از مصرف لبنیات پرهیز نمایید.
• گوشت ها را به طور کامل طبخ نمایید. تمام
گوشت ها را تا زمانی حرارت دهید تا دمای درونی آن به 165-145 درجه
فارنهایت (74-63 درجه سانتی گراد) برسد. در زمانی که بیرون غذا میل می کنید
گوشت هایی را سفارش دهید که بخوبی پخته شده باشد. بعید است که گوشت
حیوانات اهلی در آمریکا آلوده به باکتری بروسلا باشد اما طبخ صحیح سبب می
شود باکتری های مضر مثل سالمونلا و اشریشیاکلی از بین برود. در زمانی که به
کشورهای خارجی سفر می کنید از خرید گوشت از بقالی ها پرهیز نموده و گوشت
هایی را سفارش دهید که بخوبی پخته شده باشد.
• دستکش بپوشید. اگر دامپزشک، کشاورز،
شکارچی یا کارگر کشتارگاه هستید باید در زمان کار با حیوانات مرده یا بیمار
و یا بافت حیوانات و همچنین در زمان کمک به تولد نوزاد حیوانات از دستکش
های پلاستیکی استفاده نمایید.
• به نکات ایمنی در مکان های پرخطر دقت
فرمایید. اگر در آزمایشگاه هستید در شرایط ایمنی مناسب با نمونه ها کار
کنید. تمام کارگرانی که با آلودگی مواجهه داشته اند را فورای درمان نمایید.
کشتارگاه ها نیز باید از اقدامات پیشگیرانه مثل جداسازی محل کشتار از سایر
نواحی و استفاده از لباس محافظ پیروی نمایند.
• واکسیناسیون حیوانات اهلی. در آمریکا،
برنامه های واکسیناسیون برای ریشه کنی تب مالت در گله ها انجام می شود. از
آنجایی که واکسن تب مالت، باکتری زنده استفاده شده است می تواند سبب ایجاد
بیماری در افراد گردد.اگر شخصی به طور اتفاقی در زمان واکسیناسیون حیوانات
با سوزن واکسن آلوده شود باید فوری تحت درمان قرار بگیرد. موارد ذکر شده را
در نظر بگیرید تا به این بیماری مبتلا نشوید یا زودتر درمان شوید
بیماری تب مالت
به گزارش جسارت بیماری تب مالت یا
بروسلوز که در حیوانات به نام سقط جنین واگیر مرسوم است،یکی از
بیماریهای عفونی قابل انتقال بین انسان و حیوان میباشد و با
نام‌های‌دیگری نظیر: تب مواج، تب دیوانه و تب مدیترانه‌ای نیز
نامیده میشود. این بیماری در تمام فصول سال‌وجود دارد، اما در بهار
و پاییز یعنی‌زمان زایش و شیردهی دامها بیشتردیده میشود.بروسلوز به
عنوان یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام محسوب می گردد. عوامل
شناخته شده بیماری ، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را
مبتلامیازند.این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام ، کاهش تولید شیر،
عقیمی و نازایی و از دست رفتن ارزشهای اقتصادی دامهای مبتلا و همچنین به
علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت ،این بیماری همواره از دو بعد اقتصادی و
بهداشتی مورد توجه قرار می گیرد. دامهای مبتلا به بروسلوز ، معمولاَ در
اولین دوره آبستنی سقط جنین نموده و در هنگام سقط جنین نموده و در هنگام
سقط و تا مدتی پس از آن ، با دفع ترشحات به شدت آلوده رحمی ، باعث آلودگی
محیط ، مزارع و مراتع گردیده که خود زمینه آلودگی را برای سایر حیوانات گله
و نیز انسان فراهم می سازد.دفع دوره ای باکتری عامل بیماری از طریق شیر
حیوانات مبتلا و نیز دفع باکتری از طریق ترشحات رحمی در دامهای فاقد علائم
بالینی و سقط جنین نیز مخاطرات فراوانی را برای سایر دامها و همچنین انسان
در بر دارد. با وجود اینکه از شناخت بیماری تا کنون بیش از یک قرن سپری
گشته ، بروسلوز هنوز هم در بسیاری از کشورهای جهان ، بویژه کشورهای
مدیترانه ای و خاورمیانه ، همچنان به عنوان به عنوان یکی از مهمترین
بیماریهای مشترک انسان و دام و از مهمترین معضلات بهداشتی جوامع مطرح می
باشد وتنها تعداد محدودی از کشورهای جهان این بیماری را ریشه کن نموده یا
در آستانه ریشه کنی قرار دارندمبارزه با این بیماری وکنترل و ریشه کنی آن
به دلیل کثرت گونه ای عوامل بیماریزا و کثرت گونه ای حیوانات میزبان ، دوام
نسبتاَ قابل توجه باکتری عامل بیماری در محیط ، عدم کفایت برنامه های
واکسیناسیون برای ریشه کنی بیماری و لزوم شناسایی و حذف دامهای عامل انتشار
بیماری در مقاطع خاص از اجرای برنامه های مبارزه و لزوم هزینه شدن سرمایه
های سنگین اقتصادی، همواره در بسیاری از کشورهای جهان ، با دشواریها و مشکلات عدیده مواجه بوده است.
عامل بیماری:
نوعی باکتری به‌نام «بروسلا» میباشد.
این میکروب‌دارای چند نوع است. نوعی از باکتری که عمدتا در گوسفند و
بز دیده میشود،مهمترین عامل بیماری در انسان است.
میزبان و شرایط زیست‌محیطی:
تب مالت بیشتر بیماری مردان بالغ‌به
خصوص کشاورزان، دامداران‌چوپانان، قصابان، سلاخان، دامپزشکان‌می‌باشد.
کارمندان آزمایشگاه‌ها نیز درمعرض خطر ویژه قرار دارند اما درکشور ما
چون زنان و کودکان نیزدوشادوش مردان به امور دامداری‌مشغولند در
معرض خطر قرار دارند،به همین دلیل ۵۵ درصد مبتلایان رامردان و بقیه
را زنان و کودکان تشکیل‌می‌دهند. در شرایطی که مراکز پرورش‌دام
استانداردهای بهداشتی را نداشته‌باشد تب مالت شایعتر است.تراکم
درمراتع بارندگی، نبود نور خورشید واقدامهای غیربهداشتی در فرآیند
فراهم‌کردن شیر و گوشت همگی زمینه‌انتشار بروسلوز را مساعد میکنند.محیط
اطراف گاوی که میتواند از خودمیکروب دفع کند به شدت آلوده
کننده‌است.عامل بیماری در شرایط محیطی‌مناسب از نظر رطوبت، در ادرار و
مدفوع حیوانات هفته‌ها و گاه ماههازنده می‌ماند.
این باسیل در پنیر تازه وغیر پاستوریزه حاصل از شیرخام تاهشت هفته
زنده می‌ماند و با منجمدکردن از بین نمی‌رود. این ارگانیسم تاچهل روز
در خاک خشک آلوده به ادرار، مدفوع و ترشحات واژن ومحصولات زایمان
حیوان مبتلا، زنده‌می‌ماند و در خاک مرطوب خیلی‌بیشتر مقاومت
دارد.بروسلا در ادرار ۶ روز در گرد وخاک ۶ هفته و در آب و خاک تا
۱۰هفته و در کره تا ۴ ماه باقی می‌ماند ودر مدفوع حیوانات در هوای
آزاد ۱۰۰روز و در دمای ۸ درجه سانتی گرادبیش از یکسال باقی می‌ماند،
این‌باکتری در ماست به علت وجوداسیدلاکتیک قادر به زندگی نیست ودر
دمای ۶۰ درجه به مدت ۱۰ دقیقه‌نابود میشود.
راههای سرایت بیماری به انسان:
– به صورت تماس مستقیم بابافتهای
حیوان آلوده نظیر خون،ترشحات رحمی و ترشحات جنین‌سقط شده. – به
صورت غیرمستقیم از راه– مصرف شیرخام و فرآورده‌های‌لبنی آلوده خصوصا
پنیر تازه، خامه،سرشیر و کره– انتقال تنفسی از طریق‌افشانه‌های
موجود در هوای آغل واصطبل آلوده یا آزمایشگاه– فرو رفتن سر سوزن
سرنگ‌حاوی واکسن‌های حیوانی به دست‌انسان‌علایم بیماری: دوره
نهفتگی‌بیماری (از زمان تماس با منبع عفونت‌تا بروز علایم) اغلب بین
۱ تا ۳ هفته‌است، ولی گاهی تا ۶ ماه میباشد. براساس شدت بیماری،
علایم به سه‌شکل حاد، تحت حاد و مزمن بروزمی‌کند.شکل حاد: بیمار دچار
لرزناگهانی، درد عمومی بدن به خصوص‌درد پشت و تعریق شدید
میشود;اشتهای خود را از دست میدهد و دچارضعف و سستی میگردد، ضمنا
ازشروع علایم بیش از ۳ ماه نمی‌گذرد.شکل تحت حاد: آغاز آن‌بی‌سروصدا
میباشد. شکایت اصلی‌بیمار از ضعف و خستگی است. از آغازبیماری نیز ۳
تا ۱۲ ماه می‌گذرد.شکل مزمن: اگر از زمان‌تشخیص بیماری بیش از یک
سال‌بگذرد و فرد هنوز مبتلا باشد مزمن‌گفته میشود.افرادی که دچار تب،
بی‌اشتهایی،درد عضلانی
و تعریق شبانه بوده وسابقه تماس با دامهای آلوده یامشکوک به تب
مالت را عنوان‌می‌نمایند یا از فرآورده‌های لبنی آلوده‌استفاده
نموده‌اند، لازم است برای انجام‌آزمایش به پزشک مرکز بهداشتی
-درمانی ارجاع گردند.
درمان:
رژیم‌های درمانی‌متفاوتی برای درمان بیماران مبتلا به‌تب مالت توصیه میشود، لیکن هیچ‌گاه‌از یک دارو به تنهایی در درمان بیمارنباید استفاده کرد (مگر در زمان حاملگی و با توصیه پزشک). طول‌دوره درمان حداقل ۸ هفته (دو ماه)میباشد.
راههای پیشگیری از بیماری‌تب مالت در انسان:
۱ – خودداری از مصرف مواد لبنی‌مشکوک
مانند شیرخام، پنیر تازه،خامه و سرشیر غیرپاستوریزه2– استفاده از شیر و
فرآورده‌های‌لبنی به صورت پاستوریزه، در صورت‌در دسترس نبودن شیر
پاستوریزه باجوشاندن شیر به مدت حداقل ده دقیقه‌بعد از جوش
آمدن، به از بین رفتن کلیه‌عوامل میکروبی مطمئن شوید.3– استفاده
از ماسک تنفسی درهنگام کار با فضولات حیوانی یا ورودبه اصطبل۴ – دور
نگه داشتن حیوانات ازمحل زندگی انسان5– استفاده از دستکش،
کلاه،ماسک، عینک و روپوش مناسب دردامپزشکان، دامداران و
پرسنل‌کشتارگاه‌ها.۶ – آموزش طرز تهیه پنیر تازه به‌کلیه خانوارهای
روستایی; به این طریق‌که ابتدا شیر را به مدت ۱۰ دقیقه‌جوشانیده و
در همان حالت به ازای هر۳ لیتر شیر یک لیوان آب ماست و یا به‌یک
لیتر شیر ۲۵۰ گرم ماست ترش‌اضافه کرده پس از دلمه شدن و جداشدن
پنیر از آب مقدار لازم نمک
به آن‌اضافه کرده با پارچه صافی آبگیری وپس از سفت شدن مصرف
نمایید. اگرپنیر به صورت غیر پاستوریزه و بدون‌جوشاندن شیر تهیه شود
حداقل‌بایستی دو ماه در آب نمک نگهداری وسپس مصرف شود.۷ – گزارش
کتبی بیماری به مرکزبهداشت شهرستان و استان.
از تب مالت در حیوانات چه می‌دانیم؟
در گاو، گوسفند، بز، سگ، شتر و خوک نیز
بیماری مشاهده شده است.تذکر: تب مالت در دامها از طریق‌جفتگیری
دامها، مصرف شیر از دام‌آلوده، انتقال تنفسی در هوای آغل واصطبل،
تماس با ترشحات رحمی دام‌آلوده یا جفت و جنین سقط شده آلوده‌منتقل
میشود.
راههای پیشگیری در دامها:
۱ – واکسیناسیون گوساله‌های ماده‌در سن ۳
تا ۶ ماهگی با واکسن مربوط۲ – واکسیناسیون بره و بز غاله از ۳ماهگی
تا یک ماه قبل از جفت‌گیری باواکسن مربوط.۳ – جدانمودن دامهای سقط
شده‌از بقیه گله و جلوگیری از تماس‌مستقیم با ترشحات رحمی، جنینی
وجفت دامهای سقط شده۴ – خونگیری و انجام آزمایشهای‌لازم بر روی
دامهای مشکوک وهدایت دامهای آلوده به کشتارگاه ۵ – اقدامات
بهداشتی شامل تهیه وتدارکات محیط زیست تمیز برای‌گله‌های گاو و
گوسفند و دفع صحیح‌ادرار و مدفوع آنها.
عوارض بروسلوز
شیوع عوارض بروسلوز بین ۱ – ۳۰ درصد
است و بین بیماران‌مبتلا به بروسلا ملی تنسیس چون بیماری‌زایی
بیشتری داردعوارض بیشتری نیز ایجاد میکند; بطور کلی با به
تأخیرانداختن درمان بیش از ۶۰ روز عوارض بیماری در هر ارگانی‌دیده
میشود. گسترش باکتری به خون در ایجاد عوارض‌دخالت دارد، ولی بعضی
عوارض بیماری مربوط به واکنش بدن‌نسبت به آنتی ژن میکروب بروسلا
میباشد.
استخوان‌ها و مفاصل
اختلالات مفصلی شایعترین عارضه
بروسلوز است و در ۲۰درصد تا ۶۰ درصد بیماران اتفاق می‌افتند. التهاب
مفصل دراکثر بیمارانی که از درد کمر شاکی هستند دیده میشود.
التهاب‌چرکی مفصل و التهاب واکنش ایجاد شده ممکن است به‌مفاصل
بزرگ و کوچک گسترش پیدا کند، ولی در مفاصل‌بزرگ (مثل مفصل لگن،
زانو، آرنج) شایعتر است.عفونت استخوان در بروسلوز نادر است و معمولا
در مهره‌های‌کمری دیده میشود، مداخله جراحی به جز در مورد
تخلیه‌آبسه‌های اطراف مهره‌های کمری به ندرت مورد نیاز است.
کبد و کیسه صفرا
کبد احتمالا همیشه در بروسلوز درگیر
میشود، اما اغلب بدون‌نشانه است. بزرگی کبد در ۲۰ – ۳۰ درصد بیماران
اتفاق‌می‌افتد. تست‌های عملکردی کبد در آزمایش‌های متوالی‌تغییراتی را
نشان خواهد داد، ولی زردی واضح نادر است.عامل بروسلوز در نمونه‌برداری کبد بیمارانی که تست‌عملکردی طبیعی نیز دارند، دیده شده است.هپاتیت
بروسلوزی کاملا با درمان بهبود پیدا میکند و سی روزبعد از هپاتیت
بروسلوزی معمولا اتفاق نمی‌افتد.آبسه‌های چرکی ناشی از بروسلوز، کبد و
طحال در بروسلاکانیس شایعتر است.التهاب کیسه صفرا ناشی از بروسلوز
یکی دیگر از عوارض‌نادر بروسلوز است.
دستگاه گوارش
عوارض جهاز هاضمه در بیش از ۷۰ درصد بیماران بروسلوزی‌دیده میشود و نشانه‌های آن شامل تهوع، استفراغ، کاهش‌وزن، یبوست، اسهال و درد شکم میباشد.بروسلوز روده‌ای ممکن است شبیه حصبه
باشد با تظاهرات‌بالینی عمومی که تظاهرات گوارشی در آن واضحتر
است.التهاب حاد روده کوچک و بزرگ در بروسلوز نوع ملی‌تنسیس دیده
میشود.
خون
تظاهرات خونی بروسلوز شامل کم خونی، کاهش پلاکت‌ها،کاهش سلولهای سفید خون و اختلالات انعقادی میباشد.
قلب و عروق
اندوکاردیت (التهاب پوشش داخلی قلب)
در کمتر از ۲ درصدبیماران بروسلوزی اتفاق می‌افتد و اغلب شایعترین
عارضه‌ای‌است که باعث مرگ این بیماران میشود.
سیستم اعصاب
بروسلوز باعث سردرد و افسردگی
در اکثر بیماران میشود. هرچند درگیری سیستم اعصاب مرکزی در کمتر از ۵
درصدبیماران اتفاق می‌افتد. سندرم‌های عصبی (شامل التهاب‌پرده‌های
مغزی، اختلالات اعصاب محیطی و آنوریسم مغزی واتساع قطعه‌ای از یک
رگ خونی که مربوط به ضعف یا نقص‌جدار آن در نتیجه بیماری یا آسیب
است) در بروسلوز گزارش‌شده است.بروسلا ملی تنسیس نسبت به سایر
گونه‌ها بیشتر مسؤول‌عوارض عصبی میباشد. گرفتاری زوج هشت
عصب‌جمجمه‌ای موجب کری یک طرفه یا دو طرفه و علایم وزوزگوش میشود.
اعصاب جمجمه‌ای دیگری که درگیر می‌شوندزوج ۲-۴-۶ میباشد. بنابراین
ممکن است منجر به اختلال‌بینایی به صورت گذرا و یا ندرتا دایمی
گردد. باید توجه داشت‌که افسردگی و اضطراب،
تحریک‌پذیری و دمانس (زوال‌عقل) میتوانند از عوارض بروسلوز باشند و
در هر بیماری باعلایم افسردگی باید به دو بیماری فکر کرد:1 – بروسلوز۲
– کم کاری تیروئید در گرفتاری اعصاب محیطی گرفتاری عصب سیاتیک شایعتراست.
پوست و بافت نرم
شیوع عوارض پوستی از ۱۱-۱/۵ درصد گزارش
شده است. باتوجه به ورود میکروب بروسلا از طریق خراش جلدی
عوارض‌جلدی به صورت ضایعات پوستی بخصوص روی بازو ممکن‌است دیده
شود. این ضایعات ممکن است به صورت راشهای‌سرخکی شکل یا پتشی یا
کهیری شکل و خارش دار باشند;علت آن را حساسیت
به آنتی‌ژن‌های بروسلا می‌دانند. ایجادزخم‌های مزمن به دلیل تلقیح
میکروب بروسلا در کارگران‌کشتارگاه مورد توجه قرار گرفته است و
توانسته‌اند بروسلا رااز ترشحات زخم جدا نمایند.
دستگاه ادراری تناسلی
اختلالات کلیوی نادر است اگر چه
پیلونفریت (التهاب کلیه ولگنچه)، گلومرونفریت (التهاب دوطرفه و
غیرچرکی کلیه که‌در درجه اول گلومرول‌ها را فرا گرفته است) موضعی و
منتشرو آبسه‌های کلیوی در بروسلوز گزارش شده، ولی اورکیت(التهاب
بیضه) خیلی شایع است و در ۲۰ درصد بیماران مرددیده میشود.عقیمی در
بروسلوز کمتر از اریون دیده میشود. التهاب‌پروستات از عوارض نسبتا نادر است که با علایم تکرر ادرار واحساس درد در دفع ادرار خودنمایی میکند. در زنان دردهنگام قاعدگی،
قطع قاعدگی، و اختلال در خونریزی و سیکل‌قاعدگی. التهاب دهانه
رحم، التهاب رحم و لوله‌های رحمی وآبسه‌های لگنی ممکن است دیده
شود. بروسلوز در طی حاملگی انسان میتواند به سقط بینجامد.
عوارض چشمی
یکی از راههای ورود عامل بروسلوز به
بدن ملتحمه چشم‌است; بنابراین التهاب چشم از تظاهرات آن میباشد
که در نوع‌ملی تنسیس شایعتر است. گرفتاری صلبیه، شبکیه حتی‌گرفتاری
عصب بینایی ممکن است در بروسلوز دیده شود. ازعوارض نادر چشمی
گلوکوم (آب سیاه) میباشد که موجب‌درد و افزایش فشار چشم میگردد.
عفونت عودکننده
بیماران بروسلوز بعد از درمان حتی در
کشورهای غربی تا ۱۰درصد دچار عود میشوند; این امر احتمالا به علت
وضعیت‌داخل سلولی عامل بروسلوز است که باعث حفظ آن در مقابل‌برخی
آنتی‌بیوتیک‌ها و مکانیسم دفاعی میزبان میشود. عوداغلب در عرض چند
ماه پس از عفونت اولیه رخ میدهد ولی‌ممکن است تا دو سال پس از
درمان به ظاهر موفق نیز اتفاق‌افتد. در افرادی که احتمال بروز این
عفونت بالاست تشخیص‌یا شناسایی عود بیماری از آلوده شدن مجدد انسان
با عامل‌بروسلوز کار دشواری است.
خلاصه مقاله
بروسلوز یک بیماری عفونی است که در
انسان به شکل تب‌مالت و در دامها به صورت سقط جنین تظاهر میکند.
مهمترین‌راه ورود میکروب به بدن حیوان از طریق دستگاه گوارش‌است
که به وسیله علوفه آلوده و زباله به حیوان سرایت می‌کندو باعث
شیوع بیماری میگردد. کارکنان کشتارگاهها،فروشگاههای گوشت، دامداریها
بیشتر در معرض ابتلا به این‌بیماری هستند. این بیماری در گاو، خوک،
بز و گوسفندمشاهده میگردد.بیماری از طریق مصرف شیرآلوده به صورت
خام وفرآورده‌های شیری آلوده از طریق لوله گوارش به انسان‌سرایت
میکند، ولی گوشت و فرآورده‌های گوشتی کمتر منشأآلودگی
میباشند.علایم تشخیصی: در دامها به صورت سقط جنین و درانسان تب
مواج یا دیوانه یا تب مالت ظاهر میگردد.
پیشگیری:
– مصرف شیر پاستوریزه یا جوشانیدن شیر
به مدت ۲۰ دقیقه.– از مصرف شیر حیوانی که تازه سقط جنین کرده
خودداری‌شود.– از مصرف پنیر و خامه غیرپاستوریزه پرهیز گردد.– پنیر
تازه و بی‌نمک را باید حدود ۲ ماه قبل از مصرف در آب‌نمک قرار داد.–
قبل از دوشیدن شیر دام باید حتما پستان دام و اطراف آن رابا آب و
صابون بخوبی شستشو داد.– ظروف مخصوص دوشیدن شیر بایستی دربدار و قبلا
خوب‌شستشو داده شود.– ضدعفونی اصطبل‌های آلوده– واکسیناسیون دامها
علیه این بیماری– رعایت بهداشت در هنگام جاروب
کردن اصطبل و طویله– جفت و بقایای جنین سقط شده را باید سوزاند.–
گوشت حیوانات مبتلا در صورت خوب پخته شدن قابل‌مصرف است.
پاسخ به سوالات در رابطه با تب مالت :
تب مالت چیست و معمولا چگونه است؟
تب مالت بیماری واگیرداری است که عامل
ابتلاء به آن یک دسته از باکتریهای بروسلا است. این دسته از باکتریها در
میان حیوانات هستند و آنها عامل بیماریهای بسیار متفاوت در مهره‌داران
هستند. تب مالت به طور متفاوتی گوسفند، گاو، آهو، گوزن، خوک، سگها و چندین
حیوان دیگر را مبتلا میکند. انسانها به وسیله ارتباط و تماس با حیوانات یا
تولیدات حیوانی که به وسیله این باکتریها آلوده شدند، مبتلا میشوند. تب
مالت در انسان میتواند مسبب یک سری علائم بیماری مانند: آنفولانزا که
میتواند همراه با تب، عرق کردن، سر درد، کمردرد و ضعف فیزیکی باشد. ممکن
است اثر روی قلب یا سیستمهای عصبی مرکزی بگذارد. تب مالت شامل علائمی مثل
تبهای مکرر، درد مفاصل و خستگی که به طور طولانی مدت ظاهر میشوند است. در
ایالت متحده جایی که سالانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ مورد اتفاق می‌افتد تب مالت زیاد
شایع نیست. اما تب مالت میتواند در کشورهایی که بیماری حیوانات تحت کنترل
نمی‌باشد یا برنامه‌ای جهت کاهش بیماری ندارند زیاد شایع باشد.
– معمولاً تب مالت در کجا یافت میشود؟
اگر چه در سراسر جهان وجود دارد و این
بیشتر در کشورهایی وجود دارد که استانداردها و سلامت عمومی مؤثر و
برنامه‌ای برای سلامت حیوان خانگی ندارد اتفاق می‌افتد. نواحی حوضه
مدیترانه شامل (پرتغال، اسپانیا، جنوب فرانسه، ایتالیا، یونان، ترکیه،
آفریقای شمالی) آمریکای جنوبی و مرکزی، اروپای شرقی، آسیا، آفریقا،
کارائیبی و خاورمیانه در معرض بالای خطر ابتلا به این بیماری هستند. در این
نواحی که پنیرهای پاستوریزه نشده وجود دارد و معمولاً «پنیر محلی» نامیده
میشوند، خطر مبتلا شدن برای گردشگران وجود دارد.
– تب مالت چگونه به انسان منتقل میشود و چه کسی خطر ابتلا به آن را دارد؟
به طور کامل بشر از سه راه مبتلا میشود:
خوردن و آشامیدن چیزهایی که به وسیله تب مالت میشوند، استنشاق یا از طریق
زخم روی پوست باکتریها وارد بدن میشوند. شایعترین راه ابتلا به این
بیماری به وسیله خوردن و یا آشامیدن تولیدات شیری آلوده است. هنگامی که
گوسفند، بز، گاو و یا شترها مبتلا هستند، شیرشان به وسیله باکتریها آلوده
است. اگر شیر پاستوریزه نشده باشد، این باکتریها میتوانند آن شخصی را
آلوده کند و یا بیماری را انتقال دهند که شیر یا پنیر درست شده از این را
بخورد. استنشاق در محل یک راه معمول یا شایع مبتلا شدن نیست اما میتواند
خطر بزرگی برای مردم در نوع کارشان باشد. مانند کسانی که در آزمایشگاه کار
میکنند. غالباً استنشاق برای کارگرهای کشتارگاه درصد مهمی از مبتلایان را
دارد. آلودگی زخم‌های پوستی ممکن است مسئله‌ای برای اشخاص یا شخصی که در
کشتارگاهها یا کارخانه بسته‌بندی گوشت یا دامپزشکان داشته باشد.تمیز کردن
گوشت آهو، گوزن، موس (نوعی گوزن) یا خوک وحشی کشته شده، ممکن است به وسیله
زخم پوست یا خوردن باکتریها مبتلا شوند.
– آیا تب مالت از شخصی به شخص دیگر میتواند انتقال داده شود؟
انتقال این بیماری از شخصی به شخص دیگر
بی‌نهایت کم است. (از طریق تماس شخص با شخص) مادرانی که بچه شیر میدهند
ممکن است به نوزادشان این بیماری منتقل شود. انتقال از طریق رابطه جنسی هم
گزارش داده شده است. اگر نوزاد یا شخص در خطر برای تب مالت معالجه شوند،
خطر مبتلا شدن برای هر دو از طریق رابطه جنسی و یا شیر دادن بچه در ۳ روز
کاهش پیدا میکند. اگر چه غیر معمول است اما انتقال ممکنه از طریق آلودگی
دستمال کاغذی و … هم صورت می‌گیرد.
– آیا راهی برای پیشگیری انتقال این بیماری وجود دارد؟
بله. در هنگام مسافرت باید از خوردن شیر،
پنیر یا بستنی غیر پاستوریزه خودداری کنید. از خوردن محصولات لبنی که به
پاستوریزه نبودن آن اطمینان دارید، بپرهیزید. شکارچیان و دامداران در هنگام
دست زدن و تماس روده و جگر حیوان باید از دستکش‌های لاستیکی استفاده کنند.
در حال حاضر واکسنی برای انسان وجود ندارد.
– تشخیص داده شده که سگ من تب مالت دارد آیا خطری برای من وجود دارد؟
B.Canis یکی از عواملی است که میتواند
سگها را مبتلا کند. عوامل این بیماری به انسان منتقل میشود. اما بیماری
اکثر سگهای مبتلا شده، اثری روی انسان ندارد. اگر چه دامپزشکانی که با خون
حیوانات آلوده سر و کار دارند در معرض خطر ابتلا هستند. ماکیان حیوانات
خانگی برای آلودگی در خطر نیستند و این تا حدودی درست است. زیرا بعید هست
که آنها با خون یا نطفه سگ تماس پیدا کنند. ممکن است باکتریها با چند روز
معالجه از بدن حیوان از بین بروند. البته امکان آلودگی مجدد هست و بدن
حیوان ممکن است چندین هفته این عفونت را در بدن داشته باشد. شخص‌های مصون
(بیماران سرطانی، اشخاص آلوده به ایدز یا بیمارن پیوندی) نباید سگ‌هایی را که با B.Canis آلوده هستند را لمس کنند.
– تب مالت چگونه تشخیص داده میشود؟
تب مالت به وسیله یافتن عامل بیماری (نمونه‌گیری از خون یا مغز استخوان) در آزمایشگاه‌ها تشخیص داده میشود. همچنین آزمایش خون
میتواند پادتنهایی ساخته شده در برابر باکتریها را نشان دهد. اگر این شیوه
استفاده شود، دو نمونه خون در عرض دو هفته به طور جداگانه باید گرفته شود.
– آیا درمانی برای تب مالت وجود دارد؟
بله، درمان میتواند سخت شود. دکتر
میتواند آنتی بیوتیک‌هایی مؤثر تجویز کند. doxycycline و rifampin دو
دارویی هستند که در عرض ۲ هفته استفاده میشوند و از دوباره آبوده شدن
جلوگیری میکنند. بستگی به زمان معالجه و شدت بیماری که ممکن است بهبودی
چند هفته تا چند ماه صورت گیرد. مرگ و میر از این طریق تا ۲۰% است و
معمولاً با ترشحاتی همراه است.
بیماری تب مالت یا بروسلوز به عنوان یکی از
مهم ترین بیماری های مشترک انسان و دام محسوب می گردد. باکتری بروسلا که
ایجاد کننده بیماری است، طیف وسیعی از پستانداران اهلی و وحشی را مبتلا می
سازد. این بیماری به علت ایجاد سقط جنین در دام، کاهش تولید شیر، عقیمی و
نازایی دام های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب مالت،
همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه قرار می گیرد. این بیماری به
علت سقط جنین در دام، کاهش تولید شیر، عقیمی، نازایی و از دست دادن ارزش
های اقتصادی دام های مبتلا و همچنین به علت ابتلای انسان به بیماری تب
مالت، همواره از دو بعد اقتصادی و بهداشتی مورد توجه بوده است
بیماری تب مالت در حقیقت از راه تماس با
افرادی که قصاب یا دامدار هستند یا لبنیات غیرپاستوریزه مصرف می کنند
منتقل می شود، بنابراین شیرخام، پنیرهای محلی و بستنی های سنتی در انتقال
این بیماری نقش موثری دارد.
علائم و نشانه های تب مالت چیست؟
همانطور که از نام این بیماری مشخص است
علامت اصلی این بیماری تب است که عموما در عصر و شب به اوج می رسد و بیمار
دچار تعریق فراوان می شود. اوایل بیماری ممکن است تا مدت ها بجز تب و
تعریق شبانه علامت دیگری وجود نداشته باشد، ولی بتدریج درد استخوان ها و مفاصل بخصوص
درد لگن
در برخی بیماران شروع می شود. درد لگن گاهی آنقدر شدید است که راه رفتن
بیمار به سختی انجام می شود.از عوارض تب مالت، مننژیت و ضایعات مغزی است که
می تواند قلب، سیستم تنفسی و تمام ارگان های بدن را تحت تاثیر قرار دهد.در
برخی بیماران علائم روحی مثل افسردگی هم تظاهر می کند. این بیماری اگر
درمان نشود گاهی می تواند با درگیری قلب و رگ ها باعث مرگ بیمار شود. از
دیگر عوارض مهم این بیماری، ایجاد آبسه در استخوان های ستون فقرات است که
باعث زمینگیر شدن بیمار می شود.گاهی بیماری تب مالت حاد می شود که با
درد عضلات
و مفاصل بدن و بی اشتهایی همراه است و با دردهایی شبیه سیاتیک و درد مزمن
کمر خود را نشان می دهد. جالب است بدانید بیمار در این مواقع حتی تب هم نمی
کند
. 
پیشگیری از ابتلا به تب مالت با رعایت چند نکته
برای پیشگیری کسانی که با گوشت و پوست
حیوان در تماس هستند، لازم است از عینک و دستکش استفاده کنند تا ترشحات
حیوان آلوده به مخاط چشم و تنفس آنها منتقل نشود.شیوه دیگر پیشگیری از تب
مالت، این است که از مصرف پنیر تازه خودداری شود. پنیر باید 90 روز در آب
نمک بماند و سپس مصرف شود. شیر نیز باید حتما پس از جوشاندن میل
شود.مؤثرترین راه پیشگیری از بیماری استفاد ه از محصولات لبنی پاستوریزه
است، زیرا میکروب با جوشاند ن شیر از بین می رود . همچنین بیاد د اشته
باشید فریز کرد ن مواد غذایی این میکروب را نابود نمی کند .قابل ذکر است که
علاوه بر این واکسیناسیون د ام ها و کنترل بیماری د ر د ام یک راه مؤثر د
یگری برای کنترل این میکروب است. افراد ی هم که د ر کشتارگاه ها فعالیت می
کنند ، قصاب ها و شکارچیان حیوانات باید هنگام تمیز کرد ن احشاء حیوان از د
ستکشهای لاستیکی استفاد ه کنند . در حقیقت هیچگونه واکسن اضافی که کاملاً
مورد تأیید بوده و به مدت طولانی باعث ایمنی فرد بشوند ، وجود ند ارد ،
گرچه نوعی واکسن برای افراد شاغل د ر صنایع د امپزشکی تولید شد ه، ولی این
واکسن هر 2 سال یکبار باید تکرار شود و د ر تمام کشورها هم اجازه مصرف ند
ارد . یشگیری از این بیماری با واکسیناسیون دام های آلوده و ریشه کن کردن
بیماری در دام ها صورت می گیرد، ولی در هر صورت با توجه به این که این
بیماری در دام های ایران به وفور وجود دارد، بهترین راه پیشگیری، اجتناب از
مصرف شیر نجوشیده یا غیر پاستوریزه، پنیر محلی و بخصوص بستنی های
غیرپاستوریزه و متفرقه است
درمان بیماری تب مالت با داروهای آنتی
بیوتیک موجود بخوبی انجام می شود. کپسول داکسی سایکلین، قرص کوتریموکسازول،
کپسول ریفامپین و آمپول جنتامایسین و استرپتومایسین داروهایی هستند که
برای درمان این بیماری کاربرد دارند. معمولا از بین این داروها 2 تا انتخاب
می شود و به مدت حداقل 6 هفته استفاده می شوند. البته می توان مثلا 2 هفته
اول همزمان آمپول جنتامایسین و کپسول داکسی سایکلین استفاده شود و4 هفته
بعد فقط داکسی سایکلین ادامه پیدا کند.به هر حال در این دوره طولانی، مصرف
دارو حتما باید تا پایان ادامه داشته باشد تا از عود بیماری که متاسفانه در
موارد زیادی رخ می دهد تا حد امکان پیشگیری شود.
بیماری های متعددی هستند که سبب کمردرد با انتشار به پاها می شوند. از بین آنها بیماری هایی که بیشتر با فتق دیسک کمر اشتباه
می شوند، عبارتند از: کشیدگی رباطها یا عضلات کمر، تنگی کانال نخاع،
آرتروز کمر، برخی از بیماری های روماتیسمی، عفونتهایی مثل تب مالت، تومورها
و بیماری های سیستم ادراری نظیر سنگ کلیه.
